เที่ยวเอง Caucasus Trip: Azerbaijan – Georgia – Armenia
นอนในรถไฟข้ามคืนข้ามประเทศจาก Azerbaijan เข้าสู่ Tbilisi เมืองหลวงของประเทศจอร์เจีย (Georgia) ในวันที่ 6 ของทริป
เมื่อเช้าเราสามารถผ่านด่านตม. ของทั้ง 2 ประเทศข้ามพรมแดนเข้าสู่ประเทศจอร์เจียซึ่งเป็นประเทศที่ 3 ของทริปนี้สำเร็จครับ
อ่านรีวิวประเทศแรกและประเทศที่ 2 และวิธีการเดินทางมา Tbilisi ได้จากรีวิวด้านล่างนี้ครับ
“Kazakhstan” ดินแดนลูกครึ่งเอเชีย-ยุโรปอันน่ามหัศจรรย์
“Azerbaijan” แม้ชื่อประเทศจะฟังดูโหด แต่ถ้าได้มาก็อาจโปรดไม่น้อย
คนไทยสามารถเดินทางเข้าประเทศจอร์เจียได้โดยไม่ต้องมีวีซ่าและอยู่ได้นานถึง 365 วันนะครับ
หลังจากนั่งๆ นอนๆ บนรถไฟกว่า 13 ชั่วโมง ในที่สุด 10.25 น. รถไฟก็เข้าจอดที่ชานชาลาของสถานีรถไฟกลาง Tbilisi Tsentrali (თბილისი ცენტრალი) ที่ Sadguris Moedani (Station Square) หรืออีกชื่อหนึ่งคือ Vagzlis Moedani
จากชานชาลาไม่มีบันไดเลื่อนและลิฟท์ขึ้นไปยังอาคารสถานีรถไฟครับ เราต้องยกกระเป๋าหนักๆ ขึ้นบันไดเหล็กค่อนข้างสูงขึ้นไป แต่พอถึงอาคารสถานีก็รู้สึกว่าสถานีรถไฟกลางของเมืองหลวงแห่งนี้ดูดีและเป็นระเบียบเลยแหละ
ลงบันไดเลื่อนไปชั้นนึงก็มีห้างอยู่สองข้าง เราจองห้องพักของ Hotel Tbilisi Central by Mgzavrebi ซึ่งอยู่ในสถานีรถไฟเลย ทางเข้าอยู่ซ้ายมือเป็นซอกลิฟท์เล็กๆ มีป้ายชื่อโรงแรมติดบอกอยู่ ขึ้นลิฟท์ไปชั้น 6 เข้าเช็คอินและรูดบัตรจ่ายค่าห้องพัก 3 คืนก่อน เดี๋ยวต้องกลับมาพักที่นี่อีก 1 คืนหลังจากไปเที่ยวประเทศอาร์เมเนียเพราะต้องเดินทางกลับเมืองไทยจาก Tbilisi ตอนเช้าวันสุดท้ายของทริป
ห้องพักที่นี่สะดวกเรื่องทำเลที่ตั้งสุดๆ แต่สภาพห้องก็ธรรมดาๆ ไม่ถึงขั้นแย่ เหมาะกับราคาคืนละ 95 lari (GEL) หรือประมาณ 1,400 บาท แต่ไม่มีอาหารเช้าให้ ถ้าอยากชงกาแฟก็เดินไปกดน้ำร้อนที่ล็อบบี้ได้ครับ
ก่อนเที่ยงก็พร้อมเที่ยว Tbilisi แล้ว แต่ต้องไปแลกเงินก่อนเพราะประเทศจอร์เจียใช้เงินสกุล Georgian lari (ლარი) ตัวย่อคือ GEL ซึ่งสามารถใช้เงินสกุลมาตรฐานสากลอย่าง USD, EUR, RUB แลกได้ ดูอัตราแลกเปลี่ยนจากรูปประกอบนะครับ
เราคำนวณคร่าวๆ ว่าจะใช้เงินประมาณ 250 GEL จึงใช้เงิน 90 ยูโรแลกเป็นเงินจอร์เจีย
อัตราแลกเปลี่ยนที่คิดไปตอนแรกคือ 1 GEL = 13 บาท, 1 USD = 2.70 GEL, 1 RUB = 0.046 GEL, 1 Euro = 2.92 GEL แต่พอแลกจริงกลับได้เรทแค่ 1 ยูโร = 2.59 GEL เราจึงได้เงินมาแค่ 233 GEL แต่ก็น่าจะใช้พอแหละ ถ้าเงินหมดค่อยแลกเพิ่มเพราะร้านแลกเงินอยู่ที่ชั้นล่างสุดของสถานีรถไฟเอง
ตอนแลกเงินอยู่มีขอทานแม่และลูก 2 คนยืนดักรอขอตังค์เลย เราจึงต้องรีบเก็บเงินแล้ววิ่งไปขึ้นลิฟท์กลับห้องพักไปนับเงิน
แถวสถานีรถไฟกลางมีขอทานค่อนข้างเยอะและตื๊อด้วย ส่วนมากเป็นขอทานเด็กซึ่งจะเดินป้วนเปี้ยนอยู่ตั้งแต่ช่วงสายจนถึงหัวค่ำแถวชั้นล่างสุดของสถานี เพราะฉะนั้นจึงต้องระมัดระวังตัวมากกว่าปกติ หรือเลือกเดินออกจากสถานีที่ชั้น 1 ซึ่งมีขอทานน้อยกว่า

เราเลือกออกสถานีรถไฟที่ชั้น 1 เดินไปทางขวาให้สังเกตป้าย Georgian Post เดินแค่ร้อยเมตรได้ก็ถึงสถานีรถไฟใต้ดิน Vagzlis Moedani (ვაგზლის მოედანი) หรือ Station Square บรรยากาศแถวนี้ดูเน่าๆ โทรมๆ หน่อยครับ ตอนแรกเราก็กังวลเรื่องความไม่ปลอดภัยอยู่ แต่พอผ่านไปผ่านมาบ่อยๆ เข้าก็รู้สึกชินครับ
เข้าไปในสถานีรถไฟใต้ดินจะเห็นเคาน์เตอร์ของธนาคารอยู่ทางขวาและเคาน์เตอร์ขายตั๋วรถไฟใต้ดินอยู่ทางซ้าย เราบอกป้าคนขายว่าจะซื้อตั๋วรถไฟใต้ดิน ป้าพูดภาษาอังกฤษแบบงูๆ ปลาๆ พอเข้าใจได้ว่าจะต้องซื้อบัตรเติมเงินราคา 2 GEL ก่อน แล้วค่อยเติมเงินเท่าที่จะใช้ ซื้อบัตรแค่ใบเดียวใช้ด้วยกันได้ บัตรนี้ใช้โดยสารรถไฟใต้ดินและรถเมล์ได้โดยจะตัดเงินในบัตรเที่ยวละ 0.50 GEL (ประมาณ 7 บาท) เราจึงบอกป้าคนขายว่าจะเติมเงิน 5 GEL
ลงบันไดเลื่อนไปที่ชานชาลาซึ่งมีป้ายภาษาอังกฤษบอกชัดเจนว่าจะไปสถานีอะไรให้ขึ้นรถจากฝั่งไหน แล้วนั่งรถไฟใต้ดินสาย M1 (สีแดง) 2 สถานีไปที่สถานี Rustaveli (რუსთაველი)

เราจะเริ่มเที่ยวชมเมือง Tbilisi จากตรงนี้
Tbilisi (თბილისი) คือเมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศ Georgia (საქართველო) หรือ Sakartvelo ทบิลิซีมีอายุเก่าแก่กว่า 1,700 ปี เริ่มสร้างเมืองในคริสต์ศตวรรษที่ 4 โดย Vakhtang Gorgasali (ვახტანგ გორგასალი) กษัตริย์จอร์เจียแห่ง Iberia แต่เดิมเมืองนี้มีชื่อว่า Tiflis เป็นชุมชนชาวคริสเตียนที่เก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของโลก
ทบิลิซีแปลว่าที่ตั้งอันอบอุ่นซึ่งมีที่มาจากน้ำพุร้อนกำมะถันที่ผุดพุ่งขึ้นมาจากพื้นดินบริเวณริมฝั่งแม่น้ำ Mt’k’vari (მტკვარი) หรือแม่น้ำ Kura แม่น้ำสายหลักที่ไหลผ่านหุบเขาซึ่งเป็นที่ตั้งของเมืองแบ่งตัวเมืองออกเป็นสองฝั่ง แม่น้ำมิทควารีมีต้นน้ำในประเทศตุรกี ไหลผ่านจอร์เจีย อาเซอร์ไบจาน ไปลงที่ทะเลสาบแคสเปียน มีความยาวทั้งสิ้น 1,500 กิโลเมตร


ออกจากสถานีรถไฟใต้ดิน Rustaveli (რუსთაველი) มองไปทางขวาก็เห็น Sakartvelos Mecnierebata Erovnuli Akademia (საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემია) หรือ Georgian National Academy of Sciences (GNAS) อาคารยอดแหลมสูงที่ก่อตั้งขึ้นเมื่อปีค.ศ. 1941
ตรงข้ามกันเห็นมี McDonald’s อยู่ ตอนนั้นหิวมากแล้วเลยขอกินมื้อกลางวันก่อนเที่ยวยาวรวดเดียว Big Mac + โค้ก ที่นี่ชุดนึง 11.55 GEL (ประมาณ 160 บาท)
เดินผ่านอาคาร Sakartvelos Mecnierebata Erovnuli Akademia (Georgian National Academy of Sciences) ไปทางทิศใต้ของเมือง เดินตาม Rust’avelis Gamziri (რუსთაველის გამზირი) หรือถนน Rustaveli ที่มีชื่อเดิมว่า Golovin Kucha (Golovin Street) ต่อมาจึงได้เปลี่ยนชื่อตามชื่อนักประพันธ์คนสำคัญของประเทศนามว่า Shota Rustaveli (შოთა რუსთაველი) ถนนสายหลักของเมืองนี้เริ่มต้นที่ Tavisuplebis moedani (თავისუფლების მოედანი) หรือ Liberty Square ไปทางทิศเหนือจนสิ้นสุดที่สถานีรถไฟใต้ดิน Rustaveli มีความยาวประมาณ 1.6 กิโลเมตร
เดินตามถนน Rustaveli เรื่อยๆ ไปจนสุดถนน ระหว่างทางมีอาคารสถาปัตยกรรมผสมผสานระหว่างสมัยใหม่กับสถาปัตยกรรมยุคศตวรรษที่ 20 มากมาย ที่สำคัญๆ เรียงตามลำดับไป คือ
The Biltmore Hotel Tbilisi (სასტუმრო „ბილტმორ თბილისი) โรงแรมหรูกลางกรุงทบิลิซีที่บริหารงานโดย Millennium & Copthorne Hotels
Zacharia Paliashvili (თბილისის ოპერისა და ბალეტის სახელმწიფო აკადემიური თეატრი) หรือ Georgian National Opera and Ballet Theater เดิมเรียกว่า Tiflis Imperial Theater โรงโอเปร่าแห่งทบิลิซีก่อตั้งขึ้นในปีค.ศ. 1851
Shota Rustavelis Sakhelobis Akademiuri Teatri (შოთა რუსთაველის სახელობის აკადემიური თეატრი) หรือ Rustaveli National Theatre คือโรงละครที่ใหญ่ที่สุดของประเทศสร้างเสร็จสมบูรณ์ในปีค.ศ. 1887
sakartvelos parlament’i (საქართველოს პარლამენტი) อาคารรัฐสภาแห่งจอร์เจีย
ตรงข้ามกันคือ Kashveti หรือ St. George Church (ქაშვეთის წმინდა გიორგის სახელობის ტაძარი) โบสถ์จอร์เจียนออร์โธด็อกซ์ที่ชื่อมีความหมายว่า Stone Birth สร้างขึ้นในปีค.ศ. 1910
sakartvelos erovnuli muzeumi (საქართველოს ეროვნული მუზეუმი) หรือ Georgian National Museum พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติจอร์เจียเปิดให้เข้าชมทุกวันอังคาร-อาทิตย์ 10.00-18.00 น. ค่าเข้าชมสำหรับผู้ใหญ่ราคา 3-5 GEL
ข้อมูลเพิ่มเติมที่ visit Georgian National Museum
ตามถนน Rustaveli มีร้านแลกเงินเพียบครับ แต่ทุกร้านได้เรทต่ำกว่าร้านที่สถานีรถไฟกลางหมด เฉลี่ยแล้วอัตราแลกเปลี่ยนคือ 1 ยูโร = 2.50 GEL เราต้องการแลกเงินยูโรเป็น Armenian dram ไว้ล่วงหน้าก่อนไปอาร์เมเนียจึงลองถามหลายๆ ร้านดูว่ามีเงินอาร์เมเนียให้แลกมั้ย แต่ทุกร้านตอบว่าไม่มี
เดินตรงไปจนถึง Tavisuplebis moedani (თავისუფლების მოედანი) หรือ Liberty Square (Freedom Square) ในสมัยที่จอร์เจียยังเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย จัตุรัสแห่งนี้ถูกเรียกว่า Erivanskaya ploshchad (Эриванская площадь) ในภาษารัสเซีย ส่วนในภาษาจอร์เจียเรียกว่า Erevansk’i moedani (ერევანსკი მოედანი) หรือ Erivan Square และต่อมาในสมัยสหภาพโซเวียตจึงถูกเรียกว่า Lenin Square
ทางทิศใต้ของจัตุรัสเป็นที่ตั้งของ T’bilisis meria (თბილისის მერია) หรือ Tbilisi City Hall
เดินไปทางซ้ายเข้าถนน Kote Afkhazi Kucha (კოტე აფხაზის ქუჩა) ก็เข้าสู่เขตเมืองเก่าของทบิลิซี (ძველი თბილისი) หรือ dzveli t’bilisi (Old Tbilisi)

ระหว่างทางเห็นแท่งเกรียวปลายแหลมห้อยขายอยู่เต็มไปหมด ไม่รู้ว่ามันคืออะไร เลยเข้าไปถามคนขายและได้คำตอบว่ามันเรียกว่า Churchkhela (ჩურჩხელა) คือขนมหวานของท้องถิ่นทำจากองุ่นและถั่วชนิดต่างๆ น่าจะเอาไปกวน ชุบน้ำองุ่นหรือน้ำผลไม้อื่น และตากให้แห้ง ลักษณะน่าจะคล้ายๆ กาละแมร์หรือมังคุดกวนบ้านเรามั้ง ถือเป็นขนมชื่อดังที่ต้องลองชิมครับ แต่เราไม่กล้าลองเพราะกลัวสกปรกและอันนึงก็ไม่ได้ถูกด้วย
ตามถนน Kote Afkhazi ก็มีร้านแลกเงินเยอะ เดินไปสักพักก็ลองถามที่ร้านที่เป็นช่องเล็กๆ ว่ามีเงินอาร์เมเนียให้แลกมั้ย? แล้วก็สำเร็จจนได้ครับ เราแลกเงินกันคนละ 25 ยูโร รวมเป็น 50 ยูโร ได้เงินมา 25,000 dram แลกแค่นี้ให้พอใช้จ่ายค่าวีซ่า (จริงๆ จ่ายเป็นยูโรหรือดอลลาร์ได้) และจ่ายค่ารถจากสถานีรถบัสเข้าตัวเมือง Yerevan ได้
ตรงไปอีกไม่ไกลก็เห็นป้ายบอกทางไป Peace Bridge
เลี้ยวซ้ายเดินตามป้ายบอกทางผ่านดงร้านอาหารเก๋ๆ มากมายไปยัง mshvidobis khidi (Peace Bridge)
แถวนี้มีร้านอาหารที่เก่าแก่ที่สุดในจอร์เจียตามป้ายที่บอกอยู่หน้าร้านชื่อว่า Kala แวะดูเมนูหน้าร้านซะหน่อย โอ้โห! ราคาแพงไม่ธรรมดาเลยครัช 55
mshvidobis khidi (მშვიდობის ხიდი) หรือ The Bridge of Peace (Мост мира) สะพานคนเดินดีไซน์โมเดิร์นสร้างขึ้นล่าสุดเมื่อปีค.ศ. 2010 โดยใช้เหล็กและกระจกใสข้ามแม่น้ำ Mt’k’vari (Kura) เชื่อมฝั่งเมืองเก่ากับเมืองใหม่ มีความยาว 150 เมตร ถือเป็นสัญลักษณ์ของทบิลิซียุคใหม่
มองข้ามฝั่งแม่น้ำไปทางซ้ายบนที่สูงซึ่งเป็นที่ตั้งของ sakartvelos prezidentis administratsia (საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაცია) หรือ The Presidential Administration of Georgia (Presidential Palace) ทำเนียบประธานาธิบดีแห่งจอร์เจียตั้งโดดเด่นอลังการอยู่
ส่วนทางขวาคือโบสถ์ Metekhi (Metechi) และบนเนินเขาสูงคือ Tabor Monastery of the Transfiguration ซึ่งเดี๋ยวเราจะเดินไปที่นั่น
เดินกลับทางเดิมไปที่ดงร้านอาหารที่ถนน Erekle II Kucha
ตรงผ่านร้านขายพรมไปนิดเดียวก็ถึง Tbilisi Sioni หรือ Cathedral of Saint Mary of Zion (სიონის ღვთისმშობლის მიძინების ტაძარი) Sioni Cathedral โบสถ์ศิลปะแบบจอร์เจียนออร์โธด็อกซ์ที่สร้างมาตั้งแต่ราวศตวรรษที่ 6
เดินผ่านโบสถ์ตรงไปที่ถนนคนเดินสายเล็กๆ ชื่อ Jan Shardeni Kucha (ถนนข้างตึกสีเทา) ซึ่งเป็นศูนย์รวมทางสังคมและวัฒนธรรมหลังจากการฟื้นฟูในศตวรรษที่ 9 ต่อมจึงได้เปลี่ยนชื่อถนนมาเป็นซาร์เดนีเพื่อเป็นเกียรติแก่นักท่องเที่ยวชาวฝรั่งเศส Jean Chardin ปัจจุบันถนนสายนี้เต็มไปด้วยร้านค้าแฟชั่น ร้านอาหาร และร้านกาแฟเก๋ๆ มากมาย
เดินผ่านร้านอาหารชิคๆ ตามถนนซาร์เดนีไปแป๊บเดียวก็ถึง Vakhtang Gorgasali moedani จัตุรัสกลางเมืองเก่าซึ่งรายล้อมด้วยบ้านเรือนสไตล์จอร์เจียนโบราณที่มีชื่อเสียงจากบ้านเรือนที่เน้นประโยชน์ใช้สอยจากระเบียงด้านนอกซึ่งตกแต่งอย่างมีสไตล์ จุดนี้คือ attraction point ของทบิลิซีเลยนะครับ
อีกด้านคือ Metekhis khidi (Metekhi Bridge) มองข้ามสะพานไปยังฝั่งขวาของแม่น้ำก็เห็น Metekhi หรือ Metechi (მეტეხი) โบสถ์เก่าแก่ของเมืองซึ่งมีรูปปั้นของ Vakhtang Gorgasali (ვახტანგ გორგასალი) กษัตริย์แห่งไอบีเรียตั้งอยู่บนหน้าผาเหนือแม่น้ำ Mt’k’vari (Kura) สันนิษฐานกันว่าโบสถ์เมเตคีอาจเป็นโบสถ์แห่งแรกในจอร์เจียที่สร้างโดยพระเจ้าวาคตัง กอร์กาซาลี
หันกลับมาที่จัตุรัส Vakhtang Gorgasali ยอดแหลมที่เห็นคือ surb gevorgis ek’lesia (სურბ გევორგის ეკლესია) หรือเรียกสั้นๆ ว่า surpgevorki (სურფგევორქი) หรือ Cathedral of Saint George โบสถ์อาร์เมเนียที่สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 13 ซึ่งชื่อในภาษาอาร์เมเนียนว่า Surb Gevorg yekeghetsi (Սուրբ Գևորգ եկեղեցի)
จากจุดนี้ถ้าเดินขึ้นเนินเขาประมาณ 250 เมตรก็จะขึ้นไปยังป้อม Narikala (Narikhala) ซึ่งเป็นที่ตั้งของ Wminda Nikolozis Saxelobis ek’lesia หรือ St. Nicholas Church (წმ. ნიკოლოზის ეკლესია) ที่สร้างใหม่เมื่อปีค.ศ.1996-1997 แทนที่ของเก่าที่ถูกไฟไหม้จนหมด
แต่เรายังไม่ขึ้นไปยังป้อมปราการโบราณถึงแม้ว่าจะเป็นที่เที่ยวสำคัญของเมืองเพราะยังมีอีกหลายที่ที่ควรไปชมก่อนพระอาทิตย์จะตกตอนประมาณทุ่มครึ่ง (ตอนนั้น 5 โมงเย็นแล้ว) เราต้องค้างคืนที่ทบิลิซีอีกหลายคืน เดี๋ยวค่อยกลับมาขึ้นป้อม Narikala ก็ได้
แต่ขอให้ข้อมูลไว้ก่อนว่า Narikala หรือ Narikhala (ნარიყალა) ในภาษารัสเซียคือ Крепость Нарикала คือป้อมปราการโบราณที่สร้างขึ้นตั้งแต่ศตวรรษที่ 4 บนเนินเหนือเมืองเก่าทบิลิซีเพื่อใช้ในการปกป้องเมืองและค่อยๆ ขยับขยายอาณาเขตของป้อมเรื่อยๆ จนเสร็จสมบูรณ์ในสมัยที่ถูกชาวมองโกลยึดครอง จึงเป็นที่มาของชื่อในภาษามองโกลว่า Narin Qala ที่แปลว่าป้อมเล็กๆ นักประวัติศาสตร์ยกย่องว่าป้อมนาริกาลาเป็นป้อมแห่งหนึ่งบนเส้นทางสายไหมที่แข็งแกร่งและตีได้ยากที่สุด ปัจจุบันบางส่วนของป้อมยังมีสภาพเสียหายจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวรุนแรงเมื่อปีค.ศ. 1827 หลงเหลือเป็นซากปรักหักพังทิ้งไว้ จากป้อมนี้จะสามารถมองเห็นวิวกรุงทบิลิซีได้อย่างทั่วถึง
มีบริการกระเช้าลอยฟ้าจากสถานีที่สวน Rike ใกล้ Evropis moedani (Europe Square) ฝั่งตรงข้ามแม่น้ำ ขึ้นไปยังป้อมตั้งแต่ 12.00-24.00 น. ค่า Aerial Tramway ราคาเที่ยวละ 1 GEL ใช้บัตรเติมเงินรถไฟใต้ดินจ่ายได้
เรามาขึ้นกระเช้าไปยังป้อมอีกวันนึง จะเขียนข้อมูลและลงรูปถ่ายวิวจากป้อมไว้ตอนท้ายรีวิวนะครับ เรื่องราวเที่ยวในวันนี้จะได้ต่อเนื่องเรียงลำดับเส้นทางต่อไปอย่างราบรื่น
เดินขึ้นทางชันไปทาง Rasta Hotel แต่ไม่ตรงขึ้นไปยังป้อม Narikala ครับ เลี้ยวซ้ายเดินไปทางโบสถ์ surpgevorki (Cathedral of Saint George)
เดินตามถนน Samghebro ไปไม่ไกลก็ถึงสวน Haydar Aliyev หน้า Sulphur bath
ตรงนี้เป็นจุดถ่ายรูปป้อม Narikala ที่ยอดเยี่ยมอีกจุดครับ
เดินไปที่ Sulphur bath (გოგირდის აბანო) โรงอาบน้ำสาธารณะโบราณที่มีชื่อเสียงของเมืองประกอบด้วยหลายโรง เช่น Royal Bath, Orbeliani Baths
ข้อมูลเพิ่มเติมที่ Tbilisis famous baths
เดินไปทาง Jumah Mosque (ჯუმა მეჩეთი) ซึ่งมีอาคารที่ทำจากกระเบื้องและโมเสกสีฟ้าเทอคอยส์อันงดงาม นั่นคือ Orbeliani Baths แต่ตอนนี้อยู่ระหว่างการซ่อมแซมพอดี
ต่อไปเราจะเดินไปยังจุดชมวิวที่มองเห็นป้อม Narikala, โบสถ์ St. Nicholas (Wminda Nikolozis Saxelobis ek’lesia) และบ้านเมืองทั่วกรุงทบิลิซีซึ่งเป็นภาพเอกลักษณ์ของเมืองหลวงแห่งนี้ จุดชมวิวที่พูดถึงนั้นอยู่ตรงโบสถ์เล็กๆ บนยอดเนินเขานู่น
เดินไปทางด้านหลังโรงอาบน้ำตรงเข้าถนน Ioseb Grishashvili ขึ้นทางชันไป
ผ่าน Hotel Meidani ไปสักพักก็เห็นป้ายชี้บอกทางไป Tabor Monastery of Transfiguration
เลี้ยวขวาเดินขึ้นเนินเขา Taboris-Mta (თაბორის მთა) ผ่านชุมชนโทรมๆ ไปจนถึงจุดที่เหมือนทางตันตรงต่อไปไม่ได้แล้ว แต่จริงๆ มีบันไดสั้นๆ แคบๆ ไปออกตรงที่โล่งกว้างได้
จุดนี้คือจุดถ่ายรูปวิวพาโนรามาของกรุงทบิลิซีที่ดีที่สุดในมุมมองของเราครับเพราะถ้าเดินขึ้นไปถึงตัวโบสถ์มันจะสูงเกินไปหน่อย
วิวที่ถ่ายจากจุดนี้เป็นแบบนี้ครับ
แต่เราจะเดินขึ้นเขาต่อไปยัง Tabor Monastery of the Transfiguration (თაბორის ფერისცვალების მონასტერი) เพื่อถ่ายรูปวิวเมืองจากจุดสูงสุดครับ
จากโรงอาบน้ำ Sulphur bath เดินขึ้นมาถึงจุดนี้แบบหยุดถ่ายรูปเป็นระยะๆ ใช้เวลาเกินครึ่งชั่วโมงครับ ยังต้องเดินต่ออีกประมาณ 5 นาทีก็ถึงสำนักบวช Tabor เล่นเอาเหงื่อแตกเต็มหน้าเต็มหลังเลย
6 โมงเย็น ขึ้นไปถึงสำนักบวชก็เห็นวิวแบบนี้ ถ่ายรูปกันให้พอใจไปเรย
โพล้เพล้เต็มที่ละ ถ้ามืดแล้วอาจจะไม่ค่อยปลอดภัยเพราะเส้นทางค่อนข้างเปลี่ยว เดินลงเขากลับทางเดิมไปที่โรงอาบน้ำ
แล้วเดินเลียบแม่น้ำ Mt’k’vari (Kura) กลับไปที่ Metekhis khidi (Metekhi Bridge) ซึ่งฝั่งตรงข้ามคือ Metekhi (Metechi) โบสถ์เก่าแก่ที่มีรูปปั้นของ Vakhtang Gorgasali อยู่ด้านหน้า
ข้ามสะพานไปยังฝั่งขวาของแม่น้ำ

ตรงต่อไปยังวงเวียนขนาดใหญ่ที่เรียกว่า Evropis moedani (ევროპის მოედანი) หรือ Europe Square และสวน Rike (რიყის პარკი) ซึ่งเป็นที่ตั้งของสถานีกระเช้าลอยฟ้าขึ้นไปยังป้อม Narikala
สถานที่สุดท้ายของวันนี้และของเมืองที่เราจะไปก็คือมหาวิหาร Sameba ที่เห็นยอดสีทองอร่ามโผล่ขึ้นมานั่นเอง
จาก Europe Square ต้องเดินตรงขึ้นเนิน (อย่าขึ้นทางชันทางขวา) แล้วเลี้ยวขวาผ่านโบสถ์ใหญ่ไปนิดก็ถึงสถานีรถไฟใต้ดิน Avlabari (ავლაბარი) และนั่งรถเมล์สาย 91 หรือ 122 ไปลงที่ถนน Samreklo หน้าโบสถ์เลย ค่ารถเมล์ราคา 0.50 GEL ใช้บัตรเติมเงินเดียวกับรถไฟใต้ดินจ่ายได้
หาข้อมูลสายรถเมล์ของ Tbilisi ได้ที่ Tbilisi bus routes, Tbilisi bus routes map
ข้ามถนนไปรอรถเมล์ที่ป้ายหน้าสถานีรถไฟใต้ดิน ยืนรออยู่เกือบ 10 นาทียังไม่มีรถมา กลัวพระอาทิตย์จะตกสนิทซะก่อนจึงตัดสินใจเดินประมาณ 1 กิโลเมตรไปเลย กลับหลังหันเข้าหาอาคารสถานี เดินเข้าถนนด้านข้างสถานีตามป้ายบอกทางไป Holy Trinity Cathedral แป๊บเดียวก็เจอสามแยกตัว Y เดินแยกซ้ายแล้วตรงยาวไปไม่ถึง 10 นาทีก็ถึงทางเข้ามหาวิหาร Sameba
Tbilisis cminda samebis sakatedro tadzari (თბილისის წმინდა სამების საკათედრო ტაძარი) หรือ Holy Trinity Cathedral of Tbilisi ซึ่งรู้จักกันโดยทั่วไปว่า Sameba คือมหาวิหารจอร์เจียนออร์โธด็อกซ์สำคัญของเมืองสร้างขึ้นในช่วงปีค.ศ. 1995-2004 บนที่สูงฝั่งขวาของแม่น้ำ Mt’k’vari (Kura) นับเป็นโบสถ์ที่ใหญ่ที่สุดของประเทศและเป็นโบสถ์ Eastern Orthodox ที่สูงเป็นอันดับที่ 3 ของโลก
มืดพอดี ได้เวลาอาหารค่ำแล้ว เดินกลับไปที่ป้ายรถเมล์เดิม นั่งรถเมล์สาย 91 ไปลงที่สถานีรถไฟใต้ดิน Marjanishvili (მარჯანიშვილი) ที่จุดตัดกันของถนน Davit Aghmashenebeli กับ Kote Marjanishvili บริเวณนี้คือ Marjanishvilis moedani (Marjanishvili Square)
ตรงข้ามกับสถานีรถไฟใต้ดินมีร้าน McDonald’s อยู่ เราเลยเดินไปกินแม็คอีกเหมือนมื้อกลางวัน เอ้ย! ไม่ใช่ 555 เราเดินผ่านร้านตามถนน Kote Marjanishvili ไปราว 300 เมตรก็ถึง Kote Marjanishvilis Dramatuli Teatri หรือ Kote Marjanishvili State Academic Drama Theatre (კოტე მარჯანიშვილის სახელობის სახელმწიფო აკადემიური დრამატული თეატრი) เรียกย่อๆ ว่า Marjanishvilis Teatri (Marjanishvili Theatre)
แวะมาดูแค่นี้แหละครับ เดินกลับไปที่จัตุรัส Marjanishvili แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าถนน Davit Aghmashenebeli ไปไม่ไกลเพื่อรับประทานอาหารจอร์เจียแท้ๆ ที่ร้าน Samikitno
มาถึงจอร์เจียแล้วต้องไม่พลาดลองชิม Khinkali (ხინკალი) หรือ Georgian dumplings อาหารท้องถิ่นนี้เป็นเมนู starter มีลักษณะคล้ายเกี๊ยวน้ำแต่จริงๆ เป็นเกี๊ยวห่อไส้เนื้อสัตว์ต่างๆ แตกต่างกันไปตามสูตรของแต่ละท้องถิ่น เช่น เนื้อแกะ วัว หมูบด คินกาหลิแบบออริจินัลเรียกว่า khevsuruli ส่วนเมนูแบบสมัยใหม่นั้นเรียกว่า kalakuri
เราสั่งแบบ kalakuri มาคนละ 4 ลูกๆ ละ 0.80 GEL (ประมาณ 11 บาท) และ Khachapuri Imeruli จานเล็กราคา 3.50 GEL พร้อมเบียร์ “TAGLAURA” ที่มีเฉพาะที่ทบิลิซีเท่านั้น ขวด 0.6 ลิตร 2.90 GEL ร้านอาหารดีๆ ที่ทบิลิซีจะคิดค่า service charge 10-12% นะครับ
ความฟินของการกินคินกาหลิอยู่ที่จังหวะดูดน้ำเกี๊ยวพร้อมไส้เนื้อบดเข้าปากซึ่งให้รสชาติกลมกล่อมจนต้องสั่งมากินแทบทุกมื้อที่อยู่ในทบิลิซีเลย แถมราคายังโคตรถูกอีกด้วย กินแค่ 3 ลูกก็อิ่มแล้ว สั่งอาหารจานหลักมาแบ่งกันกินอีกจานก็อิ่มพุงแทบแตกแล้ว
ขอเอารูปจากร้านอื่นในทบิลิซีที่ไปลองมาให้ดูด้วยครับ
แนะนำให้สั่งอาหารจอร์เจียนนะครับเพราะมีราคาถูกกว่าอาหารอินเตอร์พวกสเต็กเยอะเลย มื้อนึงกิน 12-15 GEL ก็อยู่แล้ว


ส่วนน้ำต้องนี่เลย Zandukeli Pear Dushes Grusha น้ำลูกแพร์ยี่ห้อ Zandukeli ขวดนี้ 3 GEL อร่อยสุดๆ ครับ
หลังกินมื้อเย็นที่ร้าน Samikitno เสร็จก็เดินกลับไปที่สถานีรถไฟใต้ดิน Marjanishvili (მარჯანიშვილი) นั่งรถไฟใต้ดินสาย M1 (สีแดง) 1 สถานีไปที่สถานี Vagzlis Moedani (ვაგზლის მოედანი) หรือ Station Square (ตัดเงินในบัตรอีกคนละ 0.50 GEL) แล้วเดินกลับสถานีรถไฟกลาง Tbilisi Tsentrali (თბილისი ცენტრალი) เข้าไปในอาคารสถานีขึ้นบันไดเลื่อนไปขึ้นลิฟท์กลับโรงแรม
วันแรกในประเทศจอร์เจียเราเที่ยวชมกรุงทบิลิซีจนทั่วทั้งฝั่งตะวันตกและตะวันออกของแม่น้ำ เหลือแค่ยังไม่ได้ขึ้นป้อม Narikala เพราะต้องเดินขึ้นเขาไปถ่ายรูปวิวพาโนรามาของเมืองก่อนจะมืดซึ่งอาจจะไม่ปลอดภัยได้
วันที่ 2 และ 3 ในจอร์เจีย เราออกจากเมืองหลวงไปเที่ยว Stepantsminda (Kazbegi), Signagi และ Mtskheta จากนั้นก็เดินทางออกนอกประเทศข้ามชายแดนเข้าประเทศอาร์เมเนีย เราจะอยู่ที่นั่น 2 วันกว่าๆ แล้วค่อยกลับมาทบิลิซีอีกครั้ง
ตอนเย็นของวันที่กลับจากอาร์เมเนียมาถึงทบิลิซีเราจึงกลับมานั่งกระเช้าลอยฟ้า (Aerial Tramway) จากสถานีที่สวน Rike ใกล้ Evropis moedani (Europe Square) ขึ้นไปยังป้อม Narikala
พอขึ้นไปถึงสถานีบนเขาก็เดินไปที่ Kartlis Deda (ქართლის დედა) หรือ Mother of a Kartli ซึ่งก็คือรูปปั้นพระแม่แห่งจอร์เจีย
เดินผ่านสถานีไปหาจุดถ่ายรูปจากป้อมลงไปยังตัวเมืองข้างล่างในยามพระอาทิตย์ใกล้ตกดิน
เสร็จแล้วก็เดินลงเขาไปยัง Vakhtang Gorgasali moedani จัตุรัสกลางเมืองเก่า
เดินเข้าถนน Jan Shardeni Kucha หรือถนนซาร์เดนีซึ่งเป็นแหล่งแฮงค์เอาท์ของชาวทบิลิซีและนักท่องเที่ยว เรามาที่นี่ตอนบ่ายๆ ของวันแรกในทบิลิซีซึ่งยังไม่คึกคักเท่ากับตอนค่ำๆ แบบนี้ครับ
ร้านอาหารแถวนี้ราคาถือว่าแพงครับ เราเลยเดินตามเส้นทางเดียวกับวันแรกไปหาร้านอาหารจอร์เจียนสำหรับมื้อเย็นที่ถนน Erekle II Kucha ทางเดินไป Peace Bridge นั่นเอง
ขากลับโรงแรมก็เดินตามถนน Kote Afkhazi เหมือนเดิมไปยัง Tavisuplebis moedani (თავისუფლების მოედანი) หรือ Liberty Square (Freedom Square)
เดินเข้าถนน Rustaveli ไปไม่ไกลก็ถึงสถานีรถไฟใต้ดิน Tavisuplebis moedani (Liberty Square) นั่งรถไฟใต้ดินสาย M1 (สีแดง) 3 สถานีไปที่สถานี Vagzlis Moedani (Station Square) และเดินกลับโรงแรม

หลังเดินทางกลับจากประเทศอาร์เมเนีย เราค้างคืนที่ทบิลิซีอีก 1 คืน เตรียมตัวไปสนามบินตอนเช้าเพื่อบินกลับกทม. โดยไฟลท์ของสายการบิน Air Astana เที่ยวบิน KC 142 จะออกเดินทางในเวลา 11.40 น. (บางวันมีไฟลท์ตอนเย็น)
สามารถเช็ควันและเวลาเที่ยวบินได้ที่ Air Astana หรือสอบถามข้อมูลได้ที่ Thai Star Air ตัวแทนจำหน่ายตั๋วของ
สายการบิน โทร. 0 2367 5301, 0 2367 5314-7
Shota Rustaveli Tbilisi International Airport (თბილისის შოთა რუსთაველის სახელობის საერთაშორისო აეროპორტი) ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ห่างจากศูนย์กลางกรุงทบิลิซีประมาณ 17 กิโลเมตร
วิธีการเดินทางไปสนามบินมี 2 วิธี
– นั่งรถเมล์สาย 37 จากสถานีรถไฟใต้ดิน Avlabari, Tavisuplebis moedani (Liberty Square), Rustaveli และสถานีรถไฟกลาง Tbilisi Tsentrali (Station Square) มีรถบริการตลอด 24 ชั่วโมงและไม่ต้องรอนาน ใช้เวลาเดินทางประมาณ 50 นาที ค่ารถเมล์ราคาเที่ยวละ 0.50 GEL ใช้บัตรเติมเงินรถไฟใต้ดินจ่ายได้
– นั่งรถไฟจากสถานีรถไฟกลาง Tbilisi Tsentrali แต่มีรถไฟเพียง 2 ขบวนต่อวันในเวลา 07.55 น. และ 17.20 น. ใช้เวลาเดินทาง 20 นาที ตั๋วรถไฟราคาเที่ยวละ 0.50 GEL เช่นกัน
ข้อมูลจาก www.tbilisiairport.com
ถ้านั่งแท็กซี่จากศูนย์กลางเมืองใช้เวลา 20-30 นาที ค่าแท็กซี่ประมาณ 25 GEL (ประมาณ 350 บาท)
เราพักอยู่ในสถานีรถไฟกลางอยู่แล้วจึงเดินทางไปสนามบินได้สะดวกโดยรถเมล์สาย 37 ซึ่งจะจอดป้ายรออยู่ที่ชั้นล่างสุดของสถานีรถไฟ เดินออกประตูสถานีไปทางซ้ายมือนิดเดียวก็ถึงป้ายแล้ว
นั่งรถเมล์แล่นข้ามแม่น้ำไปรับผู้โดยสารตามถนน Rustaveli จนถึง Tavisuplebis moedani (Liberty Square) ข้ามแม่น้ำอีกครั้งไปที่สถานีรถไฟใต้ดิน Avlabari จากนั้นก็เริ่มขับออกนอกเมืองมุ่งหน้าสู่สนามบิน ใช้เวลา 50 นาที ถึง 1 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับสภาพการจราจรในเขตศูนย์กลาง
สนามบิน Shota Rustaveli มีขนาดไม่ใหญ่ มีเคาน์เตอร์เช็คอินไม่กี่สายการบิน เผื่อเวลาไปถึงก่อนเวลาไฟลท์ออก 1 ชั่วโมงครึ่งก็พอครับ หลังผ่านตม.ไปแล้วมีเคาน์เตอร์ให้แลกเงินที่เหลือคืนครับ
ไฟลท์จาก Tbilisi นี้จะต้องบินราว 3 ชั่วโมง 35 นาที ไปถึงสนามบินนานาชาติ Almaty ประเทศคาซัคสถานในเวลาท้องถิ่น 17.15 น. (เวลาของจอร์เจียช้ากว่าเวลาคาซัคสถาน 2 ชั่วโมง) และรอต่อไฟลท์ KC 931 อีก 7 ชั่วโมง 45 นาที จนถึง 01.00 น. โดยจะเดินทางถึงสนามบินสุวรรณภูมิในเวลา 08.55 น. ใช้เวลาเดินทางอีก 6 ชั่วโมง 55 นาที (ขากลับนี้เราไม่ออกจากสนามบิน Almaty เข้าเมืองแล้ว)
*ห้ามคัดลอกหรือดัดแปลงข้อมูลและรูปภาพเพื่อนำไปเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาต